Herd(Flock)(Swarm) Marketing/Sürü Marketinqi(2)
Quşlar da cəm halında uçuşur, bəslənir, dolanırlar. Ancaq quşların çevrəyə və birbirlərinə tepkiləri inəklərdən fərqlidir. Bir quş topluluğuna yaxınalşdığınızda quşlar hamısı birlikdə qaçışır, bir sürü kimi davranır, eyni cinsdən quşlar bir arada, eyni tempoyla uçar, göç edərlər. uçuşda eyni enerji təsərrüfü üçün göçəri quşlardan bəziləri V şəklində bir hal formalaşdırırlar, sıra ilə liderlik edib digərlərinin dincəlməsinə köməkçi olurlar. Balıqlar da quşlara bənzəyirlər. Bir arada dolanırlar. Heçbiri liderlik etməz, heçbiri digərlərinə nə edəcəğini deməz. Hər balıq özünə ən yaxındakı balığı gözləyir və gərəktiyində hamısı eyni anda eyni yönə birlikdə hərəkət edir.
Ancaq arılar fərqli mənzərə ortaya qoyur. Bir arıya yaxınlaşmaq, onunla təmasda olmaq istədəyinizdə digər arılar bundan bir şəkildə xəbərdar olur və cəm halında, bəlli bir məqsəd yönündə hərəkət edirlər. Arılarla ayrı ayrı deyil, birbiriylə bağlantılı bir sosyal orqanizma olaraq təmasda ola bilirlər. Aralarında həyata kecirdikləri özəl xəbərləşmələr sayəsində arılar, tək başına fərdlər qədər, cəm halda və sanki tək bir bədənin, orqanizmanın bir parçasıymış kimi də davranırlar. Bor baxıma arıların "sürü"lüyündən, sıradan bir sürü olduklarından söz ediləməz. Bir arıya bir şey etdirə bilməzsən, amma etdiklərinizlə arı ailəsinin bütününə təsir edə bilərsiniz.
Qarışqalar da eledir. Ən ağıllı canlılar olmasalar da, yeyəcək axtararlar və digər qarışqaların arxalarında buraxdıqları iyi təqib edirlər. Milyonlarcası bir araya gələrək, kolonilər, qarmaşıq və aktiv yollar, sistemlər qurarlar. Birbirlərinin bədənlərini istifadə edərək körpülər qurar, aşılması çətin əngəlləri aşarlar.
İnsan topluluqlarında insanlar öz iradələriylə hərəkət edə bilirlər. Qərar və tərcihlərində nisbətən müstəqil davransalar da xarici faktorlar və ya aralarındakı qarşılıqlı təsir etmələr nəticəsində bir sürü və ya bir orqanizma davranışı da göstərə bilirlər.
Dijital texnoloji sayəsində insan topluluqları da öz başına bir bir "swarm" kimi davranırlar. Bir üzvün səsi qısa zamanda 100 hətta milyon insanın səsinə çevrilə bilər. Nə coğrafiya, nə sərhədlər bunu əngəlləyə bilmirlər. Əvvəllər TV qarşısında kiçik qruplarla sosyallaşan insanlar indi öz sosyal şəbəkələri içində onlarca insanla(kobud halıyla 40 nəfər) münasibətdədirlər. Bloq dünyasında bu rəqəm 140-ın üstünə çıxır. Belə yaranan süarmlar çox sürətli hərəkət edirlər.
Birbirlərini tanımalarına, aralarında əhatəli bir münasibət olmasına ehtiyac yoxdur. İstehlakçılar marka və ya məhsul ilə əlaqələrində digərlərinin nə etdiyinə baxır, alıb almama, bəyənib bəyənməmə, yaxınlaşıb yaxınlaşmama növündən bəsit tərcihlərindən təsirlənirlər. Aralarındakı xəbərləşmə və qarşılıqlı təsirlə tək bir orqanizmada olmuşcasına yığın halında davranırlar. Fərdin gücü sürünün gücünə çevrilir.
Sürü marketinqlə maraqlanan araşdırmaçılar və tətbiqçilər, elmin sürülər haqqında özlərinə təklif etdikləri yığılmış təcrübələri, marketinq məqsədləriylə istifadənin yollarını və incəliklərini tapıb inkişaf etdirməyə çalışırlar.
Başsız, lidersiz, ierarxik olmayan orqanizasiyaların da öz özlərinə toplu bir orqanizma kimi, ortaq məqsədlər arxasınca birbirini bütünləyən davranışlar göstərə bildiklərinə dair araşdırmalar və yayınlar da çoxalır. Dəniz ulduzu və hörümçək metaforlarını istifadə edərək, tarixdən da nümunələr verilir. 1500-cü illərdə İspaniya işğalçıları Cənubi Amerikadakı İnk və Mayyaları bir neçə 100 insanlıq əskəri birlikləriylə udmalarının altında, ierarxiyanın ən təpəsindəki kralları ələ geçirərək cəmiyyəti başsız buraxmaları taktiyinin yattığından bəhs edilir. Tarix, eyni İspaniya işğalçılarının bu strategiyalarını təkrarladıqları Şimali Amerikadakı Yankilərə qarşı başarılı olamadıqlarını yazırlar. Yankilər Asteklərə bənzəmirdilər. Yankilərin bir kralı və liderı yox idi. Hər Yanki qrupu digərlərindən müstəqil idi. Bir qrupu yox etməyi bacarsanız belə digər qrublar tamamən sağlıqlı və hətta daha güclü bir şəkildə mücadiləyə girişirdi. Yankilər bir növ orqanizasyonlarıydı, qollarını kəsdikcə çoxalırdılar.
Pazarlama Uzmanı İsmail Kaya"nın blogundan alıntıdır.
Ancaq arılar fərqli mənzərə ortaya qoyur. Bir arıya yaxınlaşmaq, onunla təmasda olmaq istədəyinizdə digər arılar bundan bir şəkildə xəbərdar olur və cəm halında, bəlli bir məqsəd yönündə hərəkət edirlər. Arılarla ayrı ayrı deyil, birbiriylə bağlantılı bir sosyal orqanizma olaraq təmasda ola bilirlər. Aralarında həyata kecirdikləri özəl xəbərləşmələr sayəsində arılar, tək başına fərdlər qədər, cəm halda və sanki tək bir bədənin, orqanizmanın bir parçasıymış kimi də davranırlar. Bor baxıma arıların "sürü"lüyündən, sıradan bir sürü olduklarından söz ediləməz. Bir arıya bir şey etdirə bilməzsən, amma etdiklərinizlə arı ailəsinin bütününə təsir edə bilərsiniz.
Qarışqalar da eledir. Ən ağıllı canlılar olmasalar da, yeyəcək axtararlar və digər qarışqaların arxalarında buraxdıqları iyi təqib edirlər. Milyonlarcası bir araya gələrək, kolonilər, qarmaşıq və aktiv yollar, sistemlər qurarlar. Birbirlərinin bədənlərini istifadə edərək körpülər qurar, aşılması çətin əngəlləri aşarlar.
İnsan topluluqlarında insanlar öz iradələriylə hərəkət edə bilirlər. Qərar və tərcihlərində nisbətən müstəqil davransalar da xarici faktorlar və ya aralarındakı qarşılıqlı təsir etmələr nəticəsində bir sürü və ya bir orqanizma davranışı da göstərə bilirlər.
Dijital texnoloji sayəsində insan topluluqları da öz başına bir bir "swarm" kimi davranırlar. Bir üzvün səsi qısa zamanda 100 hətta milyon insanın səsinə çevrilə bilər. Nə coğrafiya, nə sərhədlər bunu əngəlləyə bilmirlər. Əvvəllər TV qarşısında kiçik qruplarla sosyallaşan insanlar indi öz sosyal şəbəkələri içində onlarca insanla(kobud halıyla 40 nəfər) münasibətdədirlər. Bloq dünyasında bu rəqəm 140-ın üstünə çıxır. Belə yaranan süarmlar çox sürətli hərəkət edirlər.
Birbirlərini tanımalarına, aralarında əhatəli bir münasibət olmasına ehtiyac yoxdur. İstehlakçılar marka və ya məhsul ilə əlaqələrində digərlərinin nə etdiyinə baxır, alıb almama, bəyənib bəyənməmə, yaxınlaşıb yaxınlaşmama növündən bəsit tərcihlərindən təsirlənirlər. Aralarındakı xəbərləşmə və qarşılıqlı təsirlə tək bir orqanizmada olmuşcasına yığın halında davranırlar. Fərdin gücü sürünün gücünə çevrilir.
Sürü marketinqlə maraqlanan araşdırmaçılar və tətbiqçilər, elmin sürülər haqqında özlərinə təklif etdikləri yığılmış təcrübələri, marketinq məqsədləriylə istifadənin yollarını və incəliklərini tapıb inkişaf etdirməyə çalışırlar.
Başsız, lidersiz, ierarxik olmayan orqanizasiyaların da öz özlərinə toplu bir orqanizma kimi, ortaq məqsədlər arxasınca birbirini bütünləyən davranışlar göstərə bildiklərinə dair araşdırmalar və yayınlar da çoxalır. Dəniz ulduzu və hörümçək metaforlarını istifadə edərək, tarixdən da nümunələr verilir. 1500-cü illərdə İspaniya işğalçıları Cənubi Amerikadakı İnk və Mayyaları bir neçə 100 insanlıq əskəri birlikləriylə udmalarının altında, ierarxiyanın ən təpəsindəki kralları ələ geçirərək cəmiyyəti başsız buraxmaları taktiyinin yattığından bəhs edilir. Tarix, eyni İspaniya işğalçılarının bu strategiyalarını təkrarladıqları Şimali Amerikadakı Yankilərə qarşı başarılı olamadıqlarını yazırlar. Yankilər Asteklərə bənzəmirdilər. Yankilərin bir kralı və liderı yox idi. Hər Yanki qrupu digərlərindən müstəqil idi. Bir qrupu yox etməyi bacarsanız belə digər qrublar tamamən sağlıqlı və hətta daha güclü bir şəkildə mücadiləyə girişirdi. Yankilər bir növ orqanizasyonlarıydı, qollarını kəsdikcə çoxalırdılar.
Pazarlama Uzmanı İsmail Kaya"nın blogundan alıntıdır.
Comments
Post a Comment